توپامارو: از فعالیت چریکی تا دولت
این گروه چریکی چپ‌گرا را در ابتدا عده‌ای دانشجو و کارگر مزارع نیشکر ایجاد کردند
نام آن از توپاک آمارو، پادشاه اینکا، گرفته شده است
آدم‌ربایی یکی از روش‌های عمده این گروه بود. جفری جکسون، سفیر بریتانیا در اوروگوئه، در سال 1971 به مدت 8 ماه گروگان آنها بود
بعد از کودتای سال 1973 به‌رهبری رئیس جمهوری، خوان ماریا بوردابری، سرکوب شدند
عده زیادی از شورشیان زندانی شدند، که موخیکا یکی از آنها بود. او 14 سال را پشت میله‌ها گذراند و نهایتا با بر سر کار آمدن دولتی مبتنی بر قانون اساسی در سال 1985 از زندان آزاد شد
او در تبدیل توپامارو به یک حزب سیاسی مشروع نقشی کلیدی داشت. این حزب بعدها به ائتلاف فرنته آمپولیو (جبهه فراگیر) پیوست
موخیکا در سال 2009 به ریاست جمهوری انتخاب شد. او در دهه‌های 1960 و 1970 عضو سازمان چریکی توپامارو بود. این سازمان یک گروه چپگرای مسلح، و ملهم از انقلاب کوبا بود. او شش بار تیر خورد و 14 سال را هم در زندان گذراند. بیشتر دوران حبس او در شرایط سخت و انزوا سپری شد. او در سال 1985، بعد از بازگشت دموکراسی به اوروگوئه، از زندان آزاد شد. موخیکا می‌گوید سال‌های زندان به شکل‌ گرفتن دیدگاه او درباره زندگی کمک کرده است.
 موخیکا می‌گوید: "مرا فقیرترین رئیس جمهوری می‌خوانند، ولی من احساس فقر نمی‌کنم. کسانی فقیر هستند که فقط برای ادامه زندگی گران‌قیمتشان تلاش می‌کنند، و همیشه حرص داشتن مال بیشتر را می‌زنند. برای من مسأله اصلی آزادیست. اگر اموال زیادی نداشته باشید، لازم نیست همه عمرتان برای حفظ آن مثل برده کار کنید، و در نتیجه وقت بیشتری برای خودتان خواهید داشت. شاید من یک پیرمرد نامتعارف بنظر برسم . . . اما خودم این سبک زندگی را انتخاب کرده ام."
رئیس جمهوری اوروگوئه در نشست ریو + 20، که اواخر خرداد ماه گذشته برگزار شد هم حرف‌های مشابهی زد: "تمام روز درباره توسعه پایدار حرف زده ایم و دنبال راهی برای خارج کردن توده‌ها از فقر هستیم."
"اما چه فکری در سرمان است؟ آیا به‌دنبال الگوی توسعه و مصرف کشورهای ثروتمند هستیم؟ سوال من این است: روزی که هندی‌ها به همان نسبت آلمانی‌ها اتومبیل داشته باشند، چه بر سر سیاره ما خواهد آمد؟ چقدر اکسیژن برایمان باقی خواهد ماند؟ آیا منابع این سیاره برای اینکه هفت یا هشت میلیارد نفر به اندازه جوامع ثروتمند مصرف کنند و زباله تولید کنند، کافی است؟ معضل سیاره ما مصرف‌گرایی افراطی است."
با وجود اختلاف فاحش میان موخیکای گیاه‌خوار و سایر روسای جمهور ، حتی او هم از فراز و نشیب‌های زندگی سیاسی در امان نیست. یک کارشناس نظرسنجی بنام ایگناسیو زواسنابار می‌گوید: "خیلی‌ها آقای موخیکا را به‌خاطر سبک زندگی‌اش دوست دارند. اما این باعث نمی‌شود به‌خاطر عملکرد دولت از او انتقاد نشود." مخالفان دولت اروگوئه می‌گویند رشد اقتصادی اخیر این کشور باعث بهبود خدمات عمومی در بخش‌های بهداشت و آموزش نشده، و برای اولین بار از زمان انتخاب موخیکا در سال 2009، محبوبیت او به زیر 50 درصد رسیده است. او امسال به‌خاطر دو اقدام جنجالی دیگر هم مورد انتقاد قرار گرفته است. کنگره اوروگوئه اخیرا طرحی را به تصویب رسانده که به زنان اجازه می‌دهد تا هفته دوازدهم بارداری، سقط جنین کنند.موخیکا برخلاف اسلافش این مصوبه را وتو نکرده است.
علاوه بر این، او از طرح قانونی شدن مصرف ماری‌جوانا هم حمایت کرده است. در صورت تصویب این طرح، دولت انحصار تجارت آن را در اختیار خواهد داشت. او می‌گوید: "مصرف ماری‌جوانا نگران‌کننده‌ترین مسأله نیست. مشکل اصلی قاچاق مواد مخدر است."
اما او مجبور نیست زیاد نگران میزان محبوبیتش در نظرسنجی‌ها باشد. طبق قوانین اوروگوئه، او در سال 2014 نمی‌تواند بار دیگر نامزد ریاست جمهوری شود، و با توجه به اینکه 77 سال دارد، احتمالا به‌زودی کلا از سیاست کناره‌گیری خواهد کرد. اگر چنین شود، می‌تواند از دولت مستمری بازنشستگی دریافت کند. برخلاف بسیاری از روسای جمهوری سابق، شاید او مشکل چندانی به زندگی با حقوق بازنشستگی نداشته باشد.